W ostatnim czasie coraz częściej zgłaszają się do mnie rodzice z prośbą o reprezentację w sprawie o podwyższenie zasądzonych kilka lat temu kwot alimentów na dziecko. Bardzo często pojawia się wówczas pytanie czy jest sens walczyć o zasądzenie wyższych kwot w sytuacji gdy drugi z rodziców już podczas pierwszej sprawy wykazywał znikome wręcz dochody. Innymi słowy moim Klienci zastanawiają się czy istnieje definicja alimentów minimalnych, tj. kwota którą Sąd zasądzi nawet wówczas gdy sytuacja materialna osoby zobowiązanej do alimentacji jest bardzo trudna.

Na wstępnie wskazać należy że w przypadku dziecka, które nie ukończyło jeszcze 18 roku życia, nie możliwości zwolnienia rodzica od obowiązku płacenia alimentów. Małoletnie dziecko nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie i rodzic musi partycypować w kosztach utrzymania swojego dziecka nawet wtedy gdy sam znajduje się w trudnej sytuacji materialnej.

Brak jest natomiast odpowiednich przepisów czy gotowych do zastosowania tabel pozwalających odgórnie wskazać wysokość zasądzanych kwot alimentów. Co za tym idzie nie istnieje pojęcie alimentów minimalnych, których zasądzenia możemy się spodziewać niezależnie od sytuacji materialnej osoby zobowiązanej. Wyłącznie na podstawie analizy aktualnego orzecznictwa sądowego możemy wyciągnąć wnioski, że alimenty poziomie 200-300 zł miesięcznie, zasądzane bardzo często jeszcze kilka/kilkanaście lat temu przeszły już do historii.

Bardziej powszechne są aktualnie alimenty zasądzane w minimalnej kwocie ok. 500-600 zł miesięcznie na jedno dziecko, a w mniejszych miastach ok. 400-450 zł. Alimenty w tej wysokości są zasądzane nawet w stosunku do osób, które nie mają pracy i deklarują, że nie uzyskują żadnych dochodów. Nawet w przypadku, gdy dana osoba przedstawi wiarygodne wyliczenie, z którego wynika, że nie jest w stanie wygospodarować już żadnej kwoty ze swojego domowego budżetu, należy się spodziewać, że sąd zasądzi alimenty w tej pewnej minimalnej wysokości. Ponownie powtórzona zostanie argumentacja, że małoletnie dziecko nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, a rodzic musi zaspokoić jego egzystencjalne potrzeby.

Pewnym wyjątkiem mogą być tutaj sytuacje, kiedy osoba zobowiązana do płacenia alimentów ma poważne problemy zdrowotne. Oczywiście te problemy muszą przekładać się na znaczne ograniczenie możliwości zarobkowej tej osoby. Jeżeli mamy do czynienia z taką sytuacją i zostanie ona udowodniona wiarygodną dokumentacją medyczną, to myślę, że wówczas ustalenie alimentów na poziomie poniżej tego pewnego minimum jest sprawą otwartą. Podkreślam jednak, że dotyczy to sytuacji naprawdę wyjątkowych związanych z poważną utratą zdrowia.

Na koniec – ten wpis jest pewnym uniwersalnym i generalnym spojrzeniem. Nie można rozumieć go w ten sposób, że zawsze gdy osobie płacącej do alimentów wydaje się, że ma ciężką sytuację, to sąd zasądzi 500 lub 600 zł. Punktem wyjścia są zawsze uzasadnione potrzeby dziecka, a następnie sąd analizuje przy tym możliwości zarobkowe rodzica zobowiązanego do płacenia alimentów. Przy czym możliwości zarobkowe, to nie tylko bieżący dochód, ale też potencjał danej osoby (czyli ile ta osoba realnie mogłaby zarabiać przy pełnym wykorzystaniu swoich umiejętności, kwalifikacji i doświadczenia). Każda sprawa jest więc rozpatrywana w indywidualny sposób i bynajmniej nie musi nawet zbliżyć się do minimalnych ram, jakie obecnie zakreślają sądy. Wszystko zależy od dowodów i siły argumentacji stron.